Tại Việt Nam, báo chí đã có lịch sử lâu đời và trở thành “món ăn tinh thần” không thể thiếu của nhiều độc giả. Thời chiến tranh, báo chí giúp cổ vũ và tuyên truyền tinh thần cách mạng đến công chúng. Hiện tại, báo chí vẫn có những vai trò quan trọng trong đời sống xã hội. Cùng tìm hiểu với INS Media trong bài viết sau!
Tìm hiểu về khái niệm báo chí
Theo Điều 3 Luật Báo chí 2016, báo chí là những sản phẩm thông tin về các sự kiện, vấn đề trong đời sống xã hội thể hiện bằng chữ viết, hình ảnh, âm thanh, được sáng tạo, xuất bản định kỳ và phát hành, truyền dẫn tới đông đảo công chúng thông qua các loại hình báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử.
Hoạt động báo chí bao gồm các hoạt động: sáng tạo, cung cấp, xuất bản các tác phẩm báo chí, sản phẩm truyền thông,…
Các thể loại báo chí
Tin
So với các thể loại báo chí khác, tin là thể loại phổ biến nhất. Đây là một thể loại báo chí cung cấp thông tin một cách chân thực, kịp thời về những sự kiện thời sự được công chúng quan tâm.
Thể loại báo chí này bám sát những sự kiện mới và phản ánh sự kiện ở những thời điểm tiêu biểu. Ví dụ như mở đầu, kết thúc hoặc ở những thời điểm xuất hiện diễn biến mới.
Những sự kiện được đưa vào bản tin phải có tính thời sự, có ý nghĩa chính trị – xã hội và được nhiều người quan tâm. Vì thế, bản tin cần ngắn gọn trong ngôn từ và súc tích trong cách diễn tả.
Tin là loại báo chí thông dụng, dễ bắt gặp trong cuộc sống hàng ngày. Ví dụ: những bản tin thời sự trên đài truyền hình VTV.
Tìm hiểu thêm về Thông cáo báo chí tại đây!
Tường thuật
Tường thuật là một thể loại báo chí thuộc nhóm tác phẩm thông tấn. “Tường” là hiểu rõ, “thuật” nghĩa là kể lại những sự việc, hiện tượng. Tường thuật cho phép phóng viên trình bày chi tiết, có hệ thống những diễn biến của sự kiện theo trình tự thời gian.
Đối tượng của thể loại báo chí này là những sự kiện quan trọng và có tính thời sự cao, thu hút sự quan tâm của công chúng. Đặc điểm của tường thuật yêu cầu người đưa tin phải chứng kiến hoặc trực tiếp tham gia vào sự kiện.
Ta có thể bắt gặp thể loại này ở các cuộc tường thuật trận đấu giải Ngoại hạng Anh. Hoặc các sự kiện nổi trội như: tường thuật trực tiếp của phóng viên thường trú về tình hình Ukraine.
Phóng sự
Phóng sự không chỉ đưa tin mà còn có nhiệm vụ tái hiện sự kiện để độc giả quan sát, bàn luận. Để phản ánh đúng sự thực, tác giả phải là người tận mắt chứng kiến hoặc tự mình tìm hiểu vấn đề thông qua những nhân chứng đáng tin cậy. Không chỉ thông tin về một sự việc có thật, phóng sự còn đi sâu xác định sự thực.
Thể loại phóng sự đề cao tính giáo dục. Những người làm phóng sự sẽ cố gắng đi tìm câu trả lời cho những câu hỏi xoay quanh sự việc đó. Qua đó sẽ đưa ra thông điệp, bài học, đúc kết cho người xem.
Ví dụ phóng sự về “Môi trường Kinh doanh xanh và lợi thế cạnh tranh” đã mang tới cho người đọc những kiến thức về tăng trưởng xanh. Từ đó kêu gọi các doanh nghiệp cùng chung tay hành động để kiến tạo cuộc sống bền vững.
Tốc ký/Ghi nhanh
Ghi nhanh nhằm phản ánh nhanh chóng những sự kiện nổi bật vừa xuất hiện. Ghi nhanh giúp thỏa mãn nhu cầu nắm bắt thông tin của công chúng ngay từ thời điểm sự kiện diễn ra. Chính vì vậy, ghi nhanh là một trong những thể loại có khả năng đáp ứng yêu cầu thông tin thời sự một cách linh hoạt, nhanh chóng nhất.
Ghi nhanh không thể trình bày sự kiện một cách đầy đủ, tường tận như thể loại tường thuật. Đồng thời, cũng không đủ điều kiện để đi sâu cắt nghĩa nguyên nhân. Hay lý giải diễn biến để rút ra kết luận như phóng sự. Ghi nhanh chỉ dừng ở việc mô tả sự kiện. Phóng viên sẽ không phân tích chuyên sâu, bình luận sâu sắc vấn đề đặt ra của sự kiện.
Phỏng vấn
Phỏng vấn là một thể loại báo chí, trong đó phóng viên là người chủ động đặt câu hỏi cho một hoặc một vài nhóm người về một vấn đề, sự kiện nào đó mà xã hội đang quan tâm.
Thông tin trong bài phỏng vấn không phải do phóng viên mà do người được phỏng vấn cung cấp. Những người được phỏng vấn thường là những người có uy tín, sức thuyết phục cao. Nhà báo đóng vai trò gợi mở, dẫn dắt cuộc trò chuyện. Phỏng vấn không chỉ là phương pháp thu thập thông tin. Đó còn là cuộc khảo sát tri thức, chính kiến,… của phóng viên và người được phỏng vấn.
Ví dụ: Báo Dân trí đã phỏng vấn Tổng bí Thư Nguyễn Phú Trọng về những định hướng năm 2022.
Vai trò của báo chí
Đối với chính trị
Đối với Việt Nam, báo chí là một trong những công cụ tuyên truyền của Đảng. Báo chí giúp tuyên truyền chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng. Đồng thời, báo chí cũng có vai trò đấu tranh chống lại hành động chống phá của các thế lực thù địch.
Đối với kinh tế – xã hội
Sứ mạng của báo chí trước hết là để thỏa mãn nhu cầu thông tin trong đời sống xã hội. Thông tin đời sống xã hội trên báo chí là một phần quan trọng giúp mọi người cập nhật tin tức, hòa nhập trong cộng đồng. Ngoài ra, báo chí còn góp phần đẩy mạnh truyền thông quảng cáo cho các doanh nghiệp.
Đối với văn hóa – giáo dục
Báo chí góp phần nâng cao trình độ văn hóa của nhân dân. Đặc biệt trong ngôn ngữ, báo chí gìn giữ và sáng tạo ra nhiều từ ngữ, thuật ngữ mới trong cách viết, cách thể hiện. Bên cạnh lan tỏa bản sắc truyền thống, báo chí cũng là nơi người xem có thể cập nhật văn hóa của các quốc gia khác.
Lưu ý khi viết một bài báo
Nguyên tắc quan trọng khi viết báo là phải tôn trọng sự thật, đưa tin một cách xác thực. Chính vì vậy, trước khi phát hành bất kỳ thông tin nào, tác giả đều cần kiểm tra độ chân thật một cách cẩn trọng.
Trong một bài báo, người viết cũng cần lưu ý tránh diễn đạt tối nghĩa, không rõ ràng. Như vậy, người đọc có thể gây nhầm lẫn, hiểu sai thông tin. Trong trường hợp phát hiện thông tin hoặc nhận định đưa ra công luận không đúng thực tế, cần chủ động và ngay lập tức đính chính lại theo một hình thức phù hợp.
Khi đưa tin, người viết nên tránh cách trình bày gây kích động không cần thiết. Điều này khiến độc giả lo lắng hay hy vọng không có căn cứ.
Kết luận
Trong bối cảnh truyền thông phát triển như vũ bão, làm báo mang tới nhiều cơ hội nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức nguy cơ. Đội ngũ làm báo cần trau dồi bản lĩnh, tính chuyên nghiệp, đạo đức nghề nghiệp để cho ra những sản phẩm thực sự chất lượng.
INS Media đã hoạt động và có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực báo chí. Chúng tôi rất thấu hiểu và luôn nhắc nhở bản thân về sứ mệnh và nguyên tắc trong ngành. Liên hệ với INS Media để lan tỏa thương hiệu của bạn đến người tiêu dùng qua báo chí:
- Hotline: 091 421 42 34
- Fanpage: INS Media – We Create to Inspire
- Email: insmedia.vn@gmail.com
- Địa chỉ: Số 19 LK 11A, P. Mộ Lao, Hà Đông, Hà Nội